Webhocam

Dünyamızın gelgitlerinden sorumlu olan ve canlı hayatının devamlılığında büyük rol oynayan Ay, geçmişten günümüze astronomiye meraklı olan herkesin ilgisini çekti ve çekmeye de devam ediyor. Hızlı ilerleyen teknolojik gelişmeler sayesinde de günümüzde kendisinin yüzeyine tekrar ulaşabilmemizi hedefleyen projeler sonuç vermeye oldukça yakın.

Fakat bu içeriğimizde odaklanacağımız konu Ay’ın yüzeyine tekrar ayak basmamızla değil, hâlihazırda dünyamızdan nasıl yanıltıcı şekillerde göründüğüyle ilgili olacak. Bu bağlamda Ay’ın farklı şekiller aldığını söylemek yanlış olur. Zira kendisi büyüklüğünden de hızından da bir şey kaybetmiyor. Bu sebeple bu sorunu bazı illüzyonların ortaya çıkardığı düşünülüyor. Şimdi gelin onlara birlikte bakalım.

Sinema dünyasında da normal hayatta da ufuk manzaralarına bakıldığında Ay, tepedeki hâline göre daha büyük görünür. Bunda öncelikle perspektifin rol oynadığı düşünülüyor. Örnekle anlatmak gerekirse iki yanında aynı boylarda ağaçların olduğu, dümdüz bir yol düşünün. Bu yolun ilerisine baktıkça daraldığını ve ağaçların küçüldüğünü görürsünüz.

Fakat aslında bu ağaçların aynı boyda olduğunu, onlara yaklaştıkça bu küçük görünme durumunun ortadan kalkacağını bilirsiniz. Bu ağaçlı yolun size yakın olan kısmına ve daraldığı kısma aynı uzunlukta iki çizgi koyup onlara uzaktan bakmayı denerseniz, beyninizin size oynadığı oyunu daha rahat görebilirsiniz. Buna Ponzo yanılsaması deniliyor.

Alman Psikolog Hermann Ebbinghause’un ortaya koyduğu bu illüzyon, aynı büyüklükteki iki cismin etrafına farklı büyüklükte cisimler konulduğunda, aslında başta aynı olan bu iki cisim arasında boyut farkı varmış gibi görünmesini kapsıyor. Üstteki görselden de anlayabileceğiniz bu durum, nesneleri kafamıza nasıl kaydettiğimizle ilgili diyebiliriz.

Gökdelenlerin ve yüksek binaları hâliyle kafamıza ‘büyük’ şeklinde yazarız. Bu yapılara uzaktan baktığımızda küçük görünseler de aslında büyük olduklarını biliriz ve arkalarında durup kendilerinden daha büyük görünen Ay da bu sebeple gökteki hâline göre ufukta daha büyükmüş gibi görünür.

Buna doğru diyip bu gizemi burada sonlandırmak isterdik fakat Ay’ın ufukta daha büyük göründüğünü söyleyenler sadece şehirlerde ya da kırsal kesimlerde yaşayanlar değil. Etraflarında Ay’ı karşılaştıracak cisimlerin bulunmadığı pilotlar ve gemiciler de aynı sorunu bildiriyor.