Webhocam

Dünya dışında bir yaşam olup olmadığı, insanlığın gözünü gökyüzüne çevirdiği ilk zamanlardan beri en çok merak edilen konuların başında geliyor. Jüpiter’in uydusu Europa ise Dünya dışı yaşam arayışında bir numaralı adaylardan birisi olarak öne çıkıyor.  

Buzlarla kaplı Europa’da bir yeraltı okyanusu olması, uydunun sıcak, tuzlu ve yaşamı mümkün kılan kimya açısından zengin olduğunu gösteriyor. Yapılan yeni araştırmalar ise Europa’nın oksijeni buzlu kabuğunun altına çektiğini ve burada basit yaşamı besleyebileceğine dair yeni kanıtlar sunuyor. 

Europa'nın yeraltı okyanusunda yaşam olup olmadığı uzun bir süredir tartışma halinde olan bir konu ve bu tartışma, NASA Europa Clipper'ı oraya gönderene kadar esasen tarafsızlığını korumaya devam ediyor. Europa misyonu titizlikle tasarlanması gerekiyor ki NASA da buna göre tasarımın bir kısmını bilim insanlarının Clipper'ın ele almasını istediği belirli sorulara dayandırıyor. NASA, görevleri büyük soruları göz önünde bulundurarak tasarlıyor; ancak bunlar yalnızca daha küçük, belirli soruları yanıtlayabiliyor. Bu yüzden bilim insanları, Europa'nın farklı yönlerini inceliyor ve görevin cevap araması gereken sorulara ince ayar yapmak için simülasyonlar yaratıyor. 

Bu sorulardan birinin kalbinde ise ‘oksijen’ yer alıyor. Buna göre oksijenin, Europa'nın yaşanabilirliğini anlamanın son parçası olabileceği düşünülüyor. 

Genel olarak bakıldığında Europa’nın, yaşamın var olması için ihtiyaç duyduğu şeylerin çoğuna sahip olduğuna inanılıyor. Ana bileşeni su olan ve yeraltı okyanusunda bol miktarda su bulunan Eurona’nın, Dünya okyanuslarından bile daha fazla suya sahip olduğu biliniyor. 

Bununla birlikte Jüpiter’in bu uydusunun gerekli kimyasal besin maddelerine sahip olması da dikkat çekiyor. Yaşamın var olması için enerjiye ihtiyacı vardır ve Europa'nın enerji kaynağının içini ısıtan ve okyanusun katı halde donmasını engelleyen Jüpiter'den gelen gelgitler olması; çoğu bilim insanı tarafından köklü bir gerçek olarak kabul ediliyor.  

Donmuş ayın yüzeyinde ayrıca, yaşanabilirliğin bir başka ilginç işareti olan oksijen bulunuyor. Europa’daki oksijen, güneş ışığı ve Jüpiter'den gelen yüklü parçacıkların uydunun yüzeyine çarpmasıyla üretiliyor. 

Ancak bu noktada karşımıza ufak bir pürüz çıkıyor. Europa'nın kalın buz tabakası, oksijen ve okyanus arasında bir engel oluşturuyor. Europa'nın yüzeyinin donmuş bir şekilde katı olması, burada var olabilecek herhangi bir yaşam formunun uydunun uçsuz bucaksız okyanusunda olmak zorunda olduğu anlamına geliyor. Peki, bu durumda oksijenin yüzeyden okyanusa ulaşması nasıl mümkün olabilir? Yeni bir araştırmaya göre oksijenin, Europa'nın buzlu kabuğundaki tuzlu su havuzları tarafından yüzeyden okyanusa taşınması söz konusu olabilir.  

Bu tuzlu havuzlar, okyanustaki konveksiyon akımları nedeniyle bir miktar buzun eridiği kabukta yer alıyor. Bu havuzların üzerinde ise Europa'nın ünlü ve fotojenik kaos arazisi bulunuyor. Europa’nın donmuş yüzeyinin yaklaşık olarak yüzde 25’ini kaplayan kaos arazisinin; sırtların, çatlakların, fayların ve ovaların birbirine karıştığı bir yer olduğu ifade ediliyor. Kaos arazisinin neden var olduğu konusunda şimdilik kesin bir anlayış mevcut olmasa da ardında yatan sebebin muhtemelen düzensiz yeraltı ısınması ve erimesiyle ilgili olabileceği düşünülüyor.